Fotoğrafçılıkta perde hızı nasıl kullanılır?

Perde hızını nasıl kullanacağınızı öğrenmeniz canlı fotoğraflar oluşturmanıza ve konunuza bulanıklık yaşamadan hareket vermenize olanak sağlar. Bunun ne olduğunu nasıl tanımlandığını örnekler vererek açıklayalım.

Fotoğraf: Tony

Perde hızı (deklanşör hızı) kameranızın içinde yer alan perdenin (shutter), kameranızın sensörüne ışığın girmesi için ne kadar süreyle açık kalacağını ifade eder. Perdeniz (shutter), kameranızın gövdesinde, bastığınız anda çalışan bir bileşendir. Siz deklanşöre bastıktan sonra belirlediğiniz süre boyunca açık kalacak ve sonra kapanacaktır. Eğer BULB modunda çekim yapıyorsanız, siz deklanşöre basmayı bırakana kadar perdeniz açık kalacaktır.

Perde hızı (enstantane) genellikle kameranızın içinde tam sayı cinsinden görüntülenir. Örneğin, kameranız 500 değerini gösteriyorsa, bu perdenizin 1/500 saniye süreyle açık kalacağını gösteriyor demektir. Kameranız aynı zamanda enstantane sürelerini yanında tırnak işareti (") ile beraber gösterebilir. Örneğin, kameranız 5" şeklinde gösteriyorsa bu perdenizin 5 saniye süreyle açık kalacağı anlamına gelir. Bir diğer görüntüleme modu da Bulb Modudur. "Bulb" işaretini gördüğünüz zaman deklanşöre bastığınız andan itibaren, deklanşörden elinizi çektiğiniz zamana kadar perdenizin açık kalacağını gösterir. Enstantane süresini, Enstantane Öncelikli Mod kullanarak kontrol edebilirsiniz. Hızlı enstantane hızları (örneğin 1/4000 saniye), doğru bir pozlama için daha fazla ışığa ihtiyaç duyacaktır. Bunu telafi etmek için diyaframı genişletebilir ya da ISOyu yükseltebilirsiniz. Yavaş bir enstantane süresi kullanıyorsanız (örneğin 1/10 saniye) tam tersi işlemi de yapabilirsiniz.

HIZLI PERDE HIZLARI AŞAĞIDAKİ DURUMLARDA SIK SIK KULLANILIR

* Hareket eden bir konuyu çekmek ya da hareketi dondurmak istiyorsunuz. Örneğin, F1 yarışlarını izliyor olabilirsiniz ve hızlı giden F1 arabalarını çekmek istiyorsunuz. F1 arabaları 350km/h hıza kadar çıkabiliyorlar ve siz hızlı bir perde hızı kullanarak F1 arabasının hareketini dondurabiliyorsunuz ve böylece F1 yarış arabalarının hareketleri bulanık çıkmıyor.

* Düşük ışıklı bir ortamdasınız ve düşük hızda bir çekim yapmak istiyorsunuz ancak elinizin titremesi nedeniyle fotoğraf bulanık çıkıyor. Bu durumda ya diyaframı genişletiyor ya da ISOyu yükseltiyorsunuz.

Fotoğraf: Kimberly Hames

YAVAŞ PERDE HIZLARI AŞAĞIDAKİ DURUMLARDA SIK SIK KULLANILIR

Önceki örnekte hareketi dondurmak istemiştik. Burada ise F1 arabalarının ne kadar hızlı olduğunu vurgulamak istiyoruz. Kameranızın enstantane süresini 1/30 saniye ya da daha yavaş bir hıza çekiyoruz. F1 yarış arabasının gelmesini bekliyorsunuz. Geldiğini görünce, hazırlanıyor ve kameranızı F1 arabasına hedefliyorsunuz. Yeterince yaklaşınca, deklanşöre basıyor ve F1 arabasıyla birlikte kaydırıyorsunuz (panning).Burada önemli olan nokta, konunuza odaklamış olmanız ve konunuzun hareketine eş bir şekilde kaydırma yapmanızdır. Bu şekilde, ön ve arka plan bulanık kalırken F1 arabanız net olacaktır.

* Bir önceki örnekte, düşük ışık koşulunda hızlı bir enstantane süresi kullanmaya karar vermiştik. Şimdi ise bir üçayak (tripod) kullanarak kameramıza takıyoruz. Enstantane süremizi 1/10 saniye ya da daha düşük bir hız seçiyor ve diyafram değerini f/11 gibi bir değere çekip ISO değerini en düşük seviyeye çekiyoruz. Deklanşöre basıyor ve bekliyoruz. Sonuç olarak hiçbir hareket bulanıklığı olmadan net bir fotoğraf elde ediyoruz.

* Bir akarsu ya da şelale fotoğrafı çekmek istiyorsunuz. Hızlı bir perde hızı kullanırsanız suyu son derece durgun ve cansız gösterecektir. Bunun yerine bir üçayak kullanarak düşük bir perde hızı ve kapalı bir diyafram kullanabilirsiniz. Bu size, şelalenin ya da akarsuyun hareketini gösterme imkanı verecek ve fotoğrafınıza canlı bir his verecektir.

Yukarıdaki ipuçlarını kullanmanız perde hızını etkili bir şekilde kullanarak hareket etkisi verebilmeniz ya da hareketi dondurabilmeniz için iyi birer fikir verecektir.